NOTA SAINS

BAB 3:PEMBIAKAN

PENGENALAN.

1. Pembiakan merupakan satu ciri am bagi semua benda hidup.
2. Pembiakan ialah proses penghasilan individu baru yang sifatnya menyerupai induk.
3. Ia merupakan proses menyambung zuriat agar sesuatu spesis tidak pupus.
4. terdapat 2 jenis pembiakan iaitu aseks dan seks.

PEMBIAKAN ASEKS

Ciri-ciri

1. melibatkan 1 induk
2. tiada penghasilan gamet dan proses persenyawaan
3. anak serupa induknya
4. berlaku pada organisma peringkat rendah
5. penghasilan individu baru yang banyak tanpa bantuan individu lain

Jenis pembiakan Aseks

Belahan dedua

Belahan dedua pada ameoba

• berlaku pada  Ameba,paramesium,dan bakteria.
• induk yang matang membahagi dua membentuk organisma baru.

Pembentukan Spora

Kulat pada roti

• berlaku pada tumbuhan  seperti kulat,lumut,dan paku pakis 
• spora terbentuk melalui pembahagian sel secara berulang
• spora berada dalam sporagium dan dibebaskan bila matang.

Pertunasan

pertunasan pada yis

• Yis dan hidra membiak secara ini.
• pertunasan berlaku apabila induk mengeluarkan unjuran atau mata tunas yang akan berkembang dan tertanggal untuk menjadi organisma baru.

Pembiakan Vegetatif

Pokok setawar

• Pembiakan ini dilakukan oleh ubi kentang,halia,dan pokok setawar.
• Organisma baru akan terbentuk daripada bahagian vegetatif tertentu pada induknya.

Penjanaan Semula

Cacing Pipih

• organisma yang membiak dengan cara ini ialah cacing pipih
• Organisma baru boleh berkembang daripada sebahagian keratan badan induknya.

PEMBIAKAN SEKS


ciri-ciri:

• Melibatkan 2 induk iaitu jantan dan betina
• melalui proses percantuman gamet
• berlaku pada organisma peringkat tinggi seperti  manusia, burung,mamalia,ikan,reptilia,amfibia,serangga dan sesetengah tumbuhan berbunga.
• kelebihannya ialah menghasilkan individu baru daripada gabungan genetik yang berbeza.Ini menghasilkan variasi yang berbeza.

Sistem Pembiakan Lelaki

Sistem pembiakan lelaki berfungsi untuk menghasil,menyimpan,dan menyalurkan sperma keluar badan.
Fungsi setiap bahagian:

Struktur zakar

Testis (testicle)

imej testis

• Setiap lelaki mempunyai sepasang testis
• Testis berfungsi untuk menghasilkan sperma dan hormon testosterone(hormon kelakian)
• testis berbentuk bujur dan mula menghasilkan sperma apabila lelaki baligh
• Lelaki mampu menghasilkan sperma jika diameter testis ialah 2cm.

Skrotum

skrotum

• Merupakan satu kantung yang melindungi testis.
• Berfungsi untuk mengawal suhu testis kerana sperma memerlukan suhu yang lebih rendah daripada suhu badan manusia untuk dihasilkan.
• Skrotum akan menggeleber untuk menjauhkan testis dari badan jika cuaca panas dan apabila cuaca sejuk testis akan menggerutu untuk mendekatkan testis dari badan.

Zakar (penis)

Ilustrasi 3d Bahagian-bahagian pada  zakar

• Zakar merupakan organ berotot yang berfungsi menghantar sperma ke dalam faraj.
• Zakar terdiri daripada batang(shaft),frenulum,takuk(sulcus),kepala(glans), lubang kencing(urinary meatus) dan kulup(foreskin)

• Jika lelaki tidak berkhatan, kepala zakar akan dilindungi oleh satu bahagian kulit yang dipanggil kulup. Semasa hubungan seks, bahagian kulup ini akan tertarik ke belakang  disebabkan batang zakar dan kepala zakar semakin memanjang dan membesar seperti ilustrasi di bawah.

Situasi pada zakar yang tidak berkhatan ketika ereksi

• Semasa lelaki terangsang, darah akan mula memenuhi otot-otot zakar dan ini akan menyebabkan zakar akan menegak kedepan,mengeras,memanjang,dan membesar 2x daripada saiz asal.Fenomena ini dikenali sebagai ereksi. Zakar perlu ereksi untuk membolehkannya ditusuk kedalam faraj. Mengikut kajian secara umumnya, panjang zakar ketika ereksi ialah 6 inchi.

Gambaran Proses Ereksi

• Semasa hubungan seks, zakar akan ditarik dan ditusuk secara berulang kali didalam lubang faraj.

Duktus Sperma (sperm duct/Vas deferens)

Kedudukan Vesikel semen

• satu salur yang menghubungkan testis dan vesikel semen.
• berfungsi untuk menyalurkan sperma dari testis ke vesikel simen semasa hubungan seks berlangsung.

Vesikel semen (Seminal vesikel)

Ilustrasi kedudukan Vesikel semen

• berfungsi menghasilkan cecair semen atau air mazi.Cecair semen ialah cecair yang bersifat berlendir (mukus) dan kaya dengan glukosa.
• Sperma yang memasuki vesikel semen akan  bercampur dengan cecair semen.
• Sperma yang telah bercampur tadi akan disimpan sementara waktu di vesikel semen semasa hubungan seks berlangsung.
• Ketika lelaki mencapai kemuncak syahwatnya atau klimaks, otot di sekeliling vesikel semen akan mengecut secara beritma menyebabkan tekanan di dalam vesikel semen akan meningkat. Keadaan ini menyebabkan sperma ditolak keluar melalui ejaculatory duct dan seterusnya ke uretra.

Uretra(Urethra)

• Sperma yang telah bercampur tadi atau air mani seterusnya akan melalui salur uretra untuk dipancutkan secara tembakan keluar melalui zakar.
• Sperma perlu dipancutkan sebegitu supaya dapat memasuki dan memenuhi bahagian serviks,uterus dan  tiub fallopio pada wanita.
• Proses pemancutan ini dipanggil ejakulasi (ejaculation). Ketika ejakulasi berlaku lelaki akan berasa nikmat yang tidak terhingga.

Pergerakan Sperma

• Selain daripada memancutkan sperma uretra juga berfungsi untuk mengeluarkan air kencing daripada pundi kencing.
• secara ringkasnya proses yang berlaku seperti gambarajah di bawah;

SSISTEM PEMBIAKAN WANITA

Sistem pembiakan wanita berfungsi untuk menghasilkan ovum dan menyediakan tempat untuk perkembangan fetus.

Fungsi setiap bahagian:

Faraj (Vagina)

Struktur Faraj

• Faraj merupakan bahagian rongga berotot .
• Berfungsi untuk menerima tusukan zakar lelaki.
• Faraj terbahagi kepada dua iaitu bahagian luar dan bahagian dalam.

ilustrasi bahagian luar faraj

• Bahagian luar faraj terdiri daripada labia majora,labia minora dan biji kelentit(klitoris)

• Bahagian labia majora, labia minora biasanya akan dibuang jika wanita itu dikhatankan.
• klitoris merupakan bahagian yang sensitif terhadap sentuhan dan memberikan nikmat kepada wanita jika bergesel dengan batang zakar semasa hubungan seks.

• Bahagian dalam faraj merupakan satu rongga berotot yang berbentuk silinder. Disebabkan keadaannya yang berotot ia dapat menerima berbagai saiz zakar lelaki tanpa sebarang masalah.Di bahagian hadapan faraj terdapat satu selaput yang dikenali sebagai selaput dara.

Fasa-fasa yang berlaku pada faraj ketika hubungan seks berlangsung;

1)Rongga Faraj akan terbuka dan lendir akan dikeluarkan oleh faraj untuk memudahkan  tusukan zakar.

2)Uterus akan mula menegak  dan bahagian hujung dalam faraj akan mengembang mengikut saiz zakar yang memasukinya

3)Otot-otot di bahagian hadapan rongga faraj akan mengecut secara beritma  dan ini akan memberikan kemutan pada zakar.

4) Selepas hubungan seks,rongga faraj mengecut supaya sperma yang dipancutkan zakar tidak tertumpah keluar dan uterus kembali ke kedudukan asal.

Serviks.

ilustrasi bahagian serviks

• merupakan satu bukaan berbentuk cincin silinder ataupun kon yang berada di hujung uterus dan terjulur melintasi bahagian anterior atasan bagi dinding faraj.
• dikenali juga sebagai pangkal rahim.
• air mani yang mengandungi sperma akan memasuki lubang yang terdapat pada hujung serviks. Disebabkan itulah,lelaki perlu memancutkan sperma dengan cara tembakan kerana tekanan yang tinggi diperlukan oleh sperma untuk memasuki rongga serviks.

Ovari

• Merupakan tempat penghasilan ovum.
• Biasanya wanita mempunya 2 biji ovari di sebelah kanan dan kiri badan.
• Wanita boleh menghasilkan ovum dengan hanya satu ovari.

Uterus

• Fungsi utamanya ialah untuk menerima ovum tersenyawa yang akan melekat padanya.
• Ketika datang bulan, permukaan dinding uterus akan tertanggal sebagai darah haid.